Stawiając na korek: jak naturalny materiał przyczynia się do zrównoważonego rozwoju

Korek i MX-30: przeszłość spotyka teraźniejszość

Z czym kojarzysz Mazdę? Gdy spytasz ludzi na ulicy, otrzymasz wiele różnych odpowiedzi: silnik Wankla i jego zwycięstwo w wyścigu Le Mans; roadster i ikona marki - Mazda MX-5; szczególna przyjemność z jazdy i komfort związany z poczuciem Jinba-Ittai. Mało kto jednak wspomina o korku. Dziś tylko prawdziwi fani marki wiedzą, że Mazda rozpoczynała swoją działalność, jako producent korka o nazwie Toyo Cork Kogyo w 1920 roku. W tamtych czasach dęby korkowe występowały w dużych ilościach w okolicach Hiroszimy, a lokalny przemysł stoczniowy stanowił prężne źródło popytu na produkty korkowe.

Choć Mazda porzuciła swoją działalność w zakresie produkcji korka dawno temu, przeszłość ta jest nadal obecna w sercach i umysłach pracowników. Nie ma lepszego momentu, aby oddać hołd temu bogatemu dziedzictwu, niż wprowadzenie na rynek Mazdy MX-30, pierwszego całkowicie elektrycznego modelu firmy, który stanowi odważny krok w kierunku zrównoważonej przyszłości firmy.

Jako pierwszy w pełni elektryczny samochód Mazdy, MX-30 stanowi ważny krok w stronę wielokierunkowego podejścia firmy do zrównoważonego rozwoju. Model ten, wyposażony w rozsądnej wielkości akumulator litowo-jonowy o pojemności 35,5 kWh, nie tylko lokalnie nie emituje spalin podczas użytkowania, ale także powoduje znacząco mniejszą emisję CO₂ w procesie produkcji, co ogranicza do minimum ogólny ślad węglowy pojazdu. Ponadto, w MX-30 zastosowano szereg innowacyjnych i zrównoważonych materiałów, od wegańskiej skóry po włókna z oddychającego materiału wytworzonego z przetworzonych butelek PET i oczywiście z korka. „Zastosowaliśmy korek w kabinie samochodu tam, gdzie zwykle używa się gumy: w konsoli środkowej i wewnętrznych klamkach drzwi. Dzięki temu do wnętrza pojazdu dostało się wizualnie i sensorycznie odbierane ciepło natury” - mówi Jo Stenuit, Dyrektor Designu w Mazda Motor Europe. Ale efekt wizualny nie jest jedynym powodem, dla którego korek stał się wyróżniającym się materiałem we wnętrzu MX-30. W porównaniu z gumą, korek jest o wiele bardziej zrównoważonym i funkcjonalnym materiałem.

Trwały, wygodny, ekologiczny

W kwestii materiałów naturalnych, korek jest z pewnością jednym z najbardziej wszechstronnych i przyjaznych dla środowiska wyborów. Pozyskuje się go z kory dębu korkowego, nie powodując przy tym żadnych szkód dla samych roślin. Tylko ten szczególny gatunek drzewa posiada regenerującą się korę, co oznacza, że po zdjęciu zewnętrznej powłoki, drzewo w pełni odtworzy warstwę ochronną bez negatywnych skutków ubocznych. Zwykle dąb korkowy rośnie przez 25 lat w stanie nienaruszonym przed pierwszym zbiorem. Po tym okresie każde drzewo może być obierane ze swojej kory raz na dziewięć lat. Wraz z wiekiem drzewa wzrasta również jakość kory i powstających z niej produktów korkowych. Na przykład do produkcji wysokiej jakości korków do butelek można używać wyłącznie kory z drzew, które mają co najmniej 40 lat.

Lasy dębu korkowego rozciągające się na powierzchni 2,2 miliona hektarów w regionie basenu Morza Śródziemnego, pomiędzy Portugalią a Tunezją, są naturalnym środowiskiem życia dla ponad 200 różnych gatunków fauny i flory i dlatego są uważane za jedne z 36 istotnych punktów różnorodności biologicznej na świecie. A to nie wszystko – lasy te są potężnymi pochłaniaczami CO₂, bo jeden hektar drzew korkowych neutralizuje aż 14,7 ton szkodliwego gazu rocznie. Co to oznacza? Korek jest jednym z niewielu materiałów, które mogą pochwalić się ujemnym śladem węglowym – znacząco więcej CO₂ jest pochłaniane niż emitowane podczas produkcji tego materiału.

Korek doskonale wpisuje się więc w wizję zrównoważonego rozwoju wyrażoną w Mazdzie MX-30, ale to nie wszystko, co potrafi ten niezwykły materiał. Korek jest również praktycznie nieprzepuszczalny dla płynów i gazów oraz wykazuje wysoką odporność na tarcie. Dzieje się tak dzięki jego szczególnej budowie komórkowej o strukturze plastra miodu, a także za sprawą substancji zwanej suberyną, która stanowi około 45% tego materiału. Naturalnie hydrofobowa suberyna działa jak uszczelniacz zabezpieczający przed penetracją wody i innych płynów. Właściwości te są niezbędne w przypadku zastosowań we wnętrzach samochodów, gdzie materiały są często użytkowane przez wiele lat. Suberyna pomaga również w doskonałej izolacji termicznej i akustycznej, a nawet sprawia, że korek jest hipoalergiczny – kolejny wielki plus dla zastosowania w kabinie pojazdu. Co więcej, korek jest niezwykle lekki, ponieważ 60 procent jego masy całkowitej stanowią gazy – przy zaledwie 0,16 grama na cm² ten naturalny materiał przewyższa wiele uznanych tworzyw sztucznych i kauczuków. Naturalna faktura i giętkość zapewniają ciepły i miły dotyk, co czyni go doskonałym elementem wystroju wnętrza i przyjemnym w kontakcie dla pasażerów MX-30.

Mazda oraz Amorim: wyższy poziom zrównoważonego rozwoju

Wszystkie te cechy sprawiają, że korek jest doskonałym materiałem bazowym do zastosowań motoryzacyjnych. Zanim jednak materiał ten znalazł się w Maździe MX-30, konieczne było pokonanie kilku dodatkowych wyzwań. Jak większość materiałów naturalnych, korek jest dostępny w wielu różnych gatunkach i o różnej jakości, a standardy techniczne stawiane przez inżynierów Mazdy były wysokie. „Wnętrze samochodu może być bardzo wymagającym środowiskiem. Na przykład promienie ultrafioletowe przenikające do kabiny mogą z czasem powodować degradację korka” - wyjaśnia Youichi Matsuda, główny projektant Mazdy MX-30. A ponieważ model ten jest pierwszym masowo produkowanym samochodem dostępnym w Europie, w którym zastosowano korek, wzorcowe egzemplarze nie były dostępne wcześniej.

Dzięki Amorim Cork Composites, filii jednego z największych producentów korka na świecie, Mazda znalazła partnera, który może zapewnić jakość i funkcjonalność, jakiej oczekiwał zespół produktowy. Producent mieszczący się w portugalskiej dolinie Douro, wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, nie tylko przetwarza wysokiej jakości korek, ale także angażuje się w zrównoważony model biznesowy w całym łańcuchu wartości. Stosując zasady gospodarki okrężnej, firma wdrożyła zintegrowany proces produkcyjny, który umożliwia i promuje ponowne wykorzystanie wszystkich produktów ubocznych związanych z przetwarzaniem korka. I tak, 60% potrzeb energetycznych firmy jest zaspokajanych przez energię z biomasy wytwarzanej z pyłu korkowego, produktu ubocznego procesu produkcyjnego. Tam, gdzie to możliwe, korek jest poddawany recyklingowi lub ponownie wykorzystywany w innych zastosowaniach – tak jest również w przypadku współpracy z firmą Mazda.

Korek używany w MX-30 jest wytwarzany ze skrawków korka i nadwyżek, które gromadzą się podczas produkcji korków do butelek. Oznacza to również, że do pojazdu trafia wyłącznie korek najwyższej jakości, zbierany z drzew mających co najmniej 40 lat. Korek jest następnie granulowany i formowany w jeden spójny materiał za pomocą różnych środków wiążących. Aby uzyskać właściwości dotykowe, estetyczne i użytkowe, jakie prezentuje MX-30, kompozyt korka przechodzi skomplikowany proces uszlachetniania. Na przykład, stosuje się specjalną powłokę i materiał bazowy, aby zapewnić szczególną trwałość i odporność na promienie UV.

Obu firmom udało się wspólnie stworzyć kompozyt korkowy, który spełnia wysokie wymagania stawiane wewnątrz kabiny pojazdu, wykorzystując przy tym w pełni wyjątkowe właściwości tego naturalnego materiału. A to może być dopiero początek. „Korek ma w sobie duży potencjał dla przemysłu motoryzacyjnego” – mówi Sandra Höner zu Bentrup, Starszy Projektant Kolorów i Materiałów w Mazda Research Europe. „Dopiero szkicujemy przyszły plan, jak można wykorzystać ten materiał” - dodaje. Czy możemy się zatem spodziewać, że zobaczymy korek w kolejnych nadchodzących modelach Mazdy? Jest tylko jeden sposób, aby się tego dowiedzieć: miej oczy szeroko otwarte!

RÓŻNE OBLICZA KORKA: WSZECHSTRONNY MATERIAŁ

Naturalne właściwości korka sprawiają, że jest on doskonałym materiałem do wielu różnych zastosowań. Czy wiesz, że korek jest używany w następujących dziedzinach?

- Transport: Korek jest szeroko stosowany jako lekki i skuteczny materiał izolacyjny w pociągach, statkach czy kabinach lotniczych oraz kosmicznych. Korek można znaleźć w sufitach, ścianach bocznych, przegrodach lub w podłogach.

- Motoryzacja: Podczas, gdy korek jest nadal sporadycznie spotykany jako element wystroju samochodowych kabin, znajduje się często w elementach konstrukcyjnych (izolacja akustyczna) lub do produkcji uszczelek (hydrofobowy charakter).

- Podłogi: szczególnie w Niemczech, korek jest popularnym materiałem wykorzystywanym do wykończenia podłóg w domach, na potrzeby izolacji akustycznej, albo jako sama powierzchnia podłogi.

- Moda: od butów po torebki, akcesoria wykonane z korka można znaleźć w całym świecie mody.